ایران ۷ درصد منابع معدنی غنی دنیا شامل ۳۷ میلیارد تن ذخایر قطعی و ۵۷ میلیارد تن ذخایر احتمالی و ۶۷ نوع ماده معدنی را با وجود یک درصد جمعیت جهان دارد، اما با تمام این مواهب، سهم معادن از ارزش تولید کشور تنها یک درصد است.
متأسفانه با وجود ظرفیت‌های فراوان و خدادادی در بخش معدن کشور، به دلیل عدم ریل‌گذاری مناسب این بخش نتوانسته آنطور که باید و شاید سرمایه جذب کند، در حالی که بخش معدن و صنایع معدنی یک ظرفیت قابل اتکا در اقتصاد ایران بوده و می‌تواند سهمی در اشتغال و رشد اقتصادی داشته باشد.
حلقه مفقوده رشد بخش معدن در کشور ما گرچه انبوهی از مشکلات اعم از ریسک‌های سیاسی و تحریم‌ها، بوروکراسی اداری و ضعف شفافیت در مجوزدهی، مشکلات حقوقی و عدم امنیت سرمایه‌گذاری و… است؛ اما بحران ناترازی انرژی نیز به مشکلات این بخش در سال‌ها و به‌ویژه ماه‌های اخیر افزوده است؛ تا جایی که خطر تعطیلی، گریبان بسیاری از معادن کشور را گرفته است. این خطر موجب شده فعالان بخش خصوصی جهت ادامه حیات به ناچار حاضر به تعطیلی چند روزه معادن خود شده‌اند تا شاید زیان‌ها کمتر شود؛ مساله‌ای که با شعار سال یعنی «سرمایه‌گذاری برای تولید» منافات دارد.
صنایع معدنی که از آن روزگاری به عنوان جایگزین درآمدهای نفتی صحبت می‌شد، حالا با چالش‌های جدی در تامین زیرساخت‌های اساسی همچون کمبود برق در تابستان و محدودیت گاز در زمستان روبرو شده‌اند و این چالش باعث شده که امروزه چرخ تولید در معادن از حرکت بایستد.
در چنین شرایطی که کشور با تحریم روبرو و تولید کشور به برق پایدار وابسته است، انتظار می‌رود سیاست‌گذاران با درک اهمیت نقش معادن، از آنها پشتیبانی به عملی آورند. همچنین از نهادهای مسئول نیز انتظار می‌رود با اطلاع‌رسانی شفاف و برنامه‌ریزی دقیق و کاهش خاموشی‌ها، از تحمیل خسارت‌های سنگین به این بخش جلوگیری کنند.
کاهش چشمگیر صادرات معادن به دلیل عوارض سنگین
بهرام شکوری، رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران در مورد وضعیت معادن در شرایط حالِ حاضر کشور به «ایلنا» گفت: با توجه به شرایطی که در کشور ایجاد و به‌واسطه عوارض سنگینی که روی اکثر محصولات معدنی بسته شده است، عملا صادراتی به آن شکل در خصوص محصولات و مواد معدنی در بالادست زنجیره انجام نمی‌گیرد و در مجموع حتی صادرات محصولاتی مثل فولاد نیز کاهش پیدا کرده است.
وی ادامه داد: تولید اکثر معادن کشور به واسطه مشکلاتی از قبیل حقوق دولتی، بحث سوخت و ناترازی انرژی مثل قطعی و محدودیت برق، گاز و… کاهش زیادی یافته و عملا متاسفانه تولید زیادی ندارند و بخش عمده‌ای از معادن هم تعطیل‌اند. به عبارت بهتر، شرایط معادن، شرایط خوبی نیست.
تعطیلی بیش از ۵۰ درصد معادن کشور
رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران در پاسخ به این سوال که «چه تعداد از معادن کشور در حال حاضر تعطیل‌اند؟» گفت: بیش از ۱۲ هزار معدن در کشور داریم که از این تعداد، ۷ هزار و ۷۰۰ معدن یعنی بیش از ۵۰ درصد تعطیل‌اند.
به گفته شکوری، زنجیره تعطیلی معادن از سنوات گذشته آغاز شده است و در حال حاضر نیز ادامه دارد و هر روز به تعداد معادن تعطیلِ کشور افزوده می‌شود.
وی ادامه داد: هرچند مشکلات زیادی موجب تعطیلی معادن شده‌اند؛ اما بحران ناترازی انرژی نیز مزید بر علت شده است. وقتی سه روز در هفته، برق صنعت فولاد قطع می‌شود و تولید آن کاهش پیدا می‌کند، طبیعی است که تقاضای آن برای محصولات بالادست هم کاهش پیدا کرده و معدن هم یکی از صنایع بالادستی است که زنجیره را تامین می‌کند. وقتی در زنجیره تولید کاهش پیدا می‌کند تقاضا برای آن نیز کاهش می‌یابد.
منبع:
ایلنا