شهرداری تهران اعلام کرده که ساخت یک زباله‌سوز بزرگ در پایتخت وارد مرحله نهایی شده و طی دو هفته آینده قرارداد نهایی آن امضا خواهد شد. نوید خاصه‌باف، مدیرعامل سازمان سرمایه‌گذاری شهرداری، گفته است این پروژه «نیاز حیاتی» تهران است و باید «در کوتاه‌ترین زمان ممکن» اجرایی شود.
او به سفر اخیر مسئولان شهری به چین اشاره کرده؛ سفری که هدف آن بازدید از یک زباله‌سوز پیشرفته در یکی از شهرهای این کشور بوده است. بر اساس گفته‌های خاصه‌باف، این مجموعه به‌گونه‌ای طراحی شده بود که هیچ اثری از زباله و بوی نامطبوع در آن وجود نداشت و همه فرآیندها با هدف کاهش آلودگی و افزایش بهره‌وری انجام می‌شد.
با این حال، به نظر می‌رسد مقام‌های شهرداری به دنبال گزینه‌های دیگری نیز بوده‌اند. پس از بازگشت از سفر، مذاکرات با چند شرکت بین‌المللی انجام شد. نهایتاً، دو شرکت برای اجرای این پروژه انتخاب شده‌اند؛ یکی از آن‌ها همان شرکتی است که در چین مورد بازدید قرار گرفته بود.
شهرداری تهران می‌گوید بررسی‌ها هم فنی بوده و هم اقتصادی. هزینه این پروژه حدود ۵۰۰ میلیون دلار برآورد شده و قرار است مدل سرمایه‌گذاری آن «خرید تضمینی برق» باشد. طبق این مدل، شهرداری می‌تواند برق تولیدی زباله‌سوز را به دولت بفروشد. خاصه‌باف گفته است که این روش، پروژه را از نظر اقتصادی «پایدار و حتی سودده» می‌کند.
در عین حال، درباره ظرفیت واقعی مورد نیاز برای چنین نیروگاهی میان کارشناسان اختلاف‌نظر وجود داشته است. برخی بر ظرفیت ۲ هزار تن و برخی دیگر بر ۱۰ هزار تن تأکید کرده‌اند. در نهایت، بر اساس گفته‌های خاصه‌باف، ظرفیت بهینه‌ای انتخاب شده که با ارزش حرارتی زباله‌های تهران هم‌خوانی دارد.
به گفته مقام‌های شهرداری، مدل اجرای پروژه به صورت BOO یا BOT خواهد بود؛ یعنی شرکت خصوصی سرمایه‌گذاری می‌کند و پس از بازگشت سرمایه، پروژه به شهرداری منتقل می‌شود. برق تولیدی این نیروگاه نیز می‌تواند برای ناوگان حمل‌ونقل برقی یا صادرات استفاده شود.
با این حال، ابهاماتی درباره اجرای موفق چنین پروژه‌ای باقی است. سازمان محیط زیست در ابتدا با اشاره به آلودگی زباله‌سوزها، با اجرای آن مخالفت کرده بود. اما شهرداری می‌گوید با ارائه مستندات فنی و نمونه‌های جهانی، توانسته نظر این سازمان را جلب کند.
این نخستین بار نیست که وعده ساخت زباله‌سوز در تهران داده می‌شود. در دهه‌های گذشته نیز طرح‌هایی مطرح شده که به دلایل مختلف، از جمله نبود منابع مالی یا اختلاف نظر میان نهادها، به سرانجام نرسیده‌اند.
حالا باید دید پروژه‌ای با این حجم سرمایه‌گذاری، در میانه مشکلات اقتصادی و تغییر احتمالی در مدیریت شهری، تا چه اندازه قابلیت اجرا خواهد داشت.