منابع ملی کشور زیر گیوتین رفت !

مصرف سوخت به‌ویژه بنزین یکی از شاخص‌های کلیدی در تحلیل الگو‌های زندگی، ساختار‌های اقتصادی و رفتار مصرف‌کنندگان در جوامع مختلف به‌شمار می‌آید. مصرف بنزین در ایران در مقایسه با کشور‌هایی با جمعیت مشابه مانند آلمان رشد بالایی را به‌وضوح نشان می‌دهد و به‌عنوان یک هشدار جدی برای آینده مدیریت انرژی و منابع ملی مطرح می‌شود.

بر اساس آخرین آمارها، با آغاز تعطیلات نوروزی و افزایش مسافرت‌ها از ۲۵ اسفند ۱۴۰۳ تا ۱۵ فروردین ۱۴۰۴ (طی ۲۱ روز) درمجموع ۲ میلیارد و ۸۲۳ میلیون و ۶۰۰ هزار لیتر بنزین در کشور توزیع شده است، این در حالی است که بر اساس گزارش «TheGlobalEconomy.com» در سال ۲۰۲۳، مصرف بنزین کشور آلمان طی ۴۰ روز، ۲ میلیارد و ۹۶۰ میلیون لیتر بوده که به‌معنی مصرف ۲ برابری بنزین در کشور ایران نسبت به کشور آلمان با جمعیتی مشابه است. بر این اساس میانگین مصرف روزانه بنزین آلمان در سال ۲۰۲۳، ۷۴ میلیون لیتر بوده، این در حالی است که میانگین مصرف روزانه بنزین ایران در فاصله ۲۱ روز و در ایام تعطیلات نوروز امسال (۲۵ اسفند ۱۴۰۳ تا ۱۵ فروردین ۱۴۰۴) درمجموع ۱۳۴ میلیون و ۵۰۰ هزار لیتر گزارش شده است.

با وجود حجم زیاد تولید در کشور وجود ناترازی بنزین و فرآورده ازجمله چالش‌های اصلی در کشور است، چراکه میانگین شدت مصرف انرژی در ایران ۲ برابر میانگین مصرف انرژی در جهان است و افزایش ۲۰ درصدی مصرف سوخت خودرو‌های داخلی به نسبت خودرو‌های منطبق با استاندارد جهانی، وجود ترافیک، توسعه نیافتن حمل‌ونقل عمومی، قاچاق فرآورده ازجمله عوامل افزایش مصرف بنزین در کشور است.

آن‌طور که اعلام شده متوسط رشد سالانه مصرف بنزین از ابتدای انقلاب تا سال ۱۴۰۲ حدود ۵ درصد بوده و در چهار سال گذشته مصرف بنزین ۱۰ درصد رشد داشته و بر اساس پیش‌بینی‌ها با ادامه این روند تا سال ۱۴۰۷ مصرف بنزین به روزانه ۱۷۰ میلیون لیتر می‌رسد.  

استفاده نکردن از فناوری‌های تازه در صنعت خودروسازی از عوامل مهم ناترازی انرژی در کشور است و هم‌اکنون طبق نظر کارشناسان خودرو‌هایی به مردم عرضه می‌شود که مطابق استاندارد‌های جهانی نیست و مصرف بنزین بسیار بالاتری نسبت به خودرو‌های ساخته‌شده در کشور‌های پیشرفته دارد، افزون بر آن مصرف چندبرابری خودرو‌های فرسوده و قاچاق سوخت نیز از عوامل بالای مصرف بنزین در ایران است.

سرانه مصرف بنزین در ایران هم‌اکنون چهار لیتر در روز است که بالاتر از متوسط جهانی (سه لیتر در روز) است و اگر روند کنونی رشد مصرف بنزین ادامه یابد، ناترازی بنزین تا سال ۱۴۰۷ بیش از ۱۶ میلیارد دلار در سال ارزبری خواهد داشت