در حالی که فضای اقتصادی جهانی همچنان به لرزه‌های ناشی از جنگ تجاری ترامپ در حال تکان خوردن است، ایران با نگاهی ژرف و استراتژیک به سوی تقویت موقعیت خود در بازارهای جهانی حرکت می‌کند. به گفتهٔ برخی تحلیلگران، در میان آشوب‌های تجاری، فرصتی منحصر به فرد برای بازسازی قدرت اقتصادی و تقویت نفوذ منطقه‌ای نهفته است؛ فرصتی که ایران می‌تواند از آن به نفع خود استفاده کند.
قدرت چانه‌زنی در بازار نفت
یکی از ستون‌های اصلی فرصت‌های اقتصادی ایران، افزایش نفوذ در بازار نفت است. با اختلال در زنجیره‌های تأمین جهانی و کاهش رقابت در برخی از بازارها، ایران می‌تواند از طریق فروش نفت به چین به عنوان بزرگترین خریدار نفت ایرانی سهم خود را افزایش دهد. استفاده از ناوگان‌های دور زدن تحریم‌ها به ایران اجازه می‌دهد تا حتی در شرایط سخت، نقدینگی مورد نیاز خود را تأمین کند. به عبارتی، این تاکتیک‌ها همچون بازی‌های زیرزمینی، ایران را در عرصه جهانی به عنوان یک بازیگر مهم و چالشی جدی معرفی می‌کند.
اقتصاددان مجید شاکری معتقد است که صادرات نفت همان پنجره ای است که می تواند توسعه اقتصادی ایران را رقم زده و امکان اصلاحات اقتصادی را فراهم کند.
همکاری عمیق با شرکای آسیایی
قرارداد ۲۵ ساله همکاری با چین، نمونه بارزی از درک بلندمدت ایران از تغییرات در نظام بین‌المللی است.
این توافق نه تنها زمینهٔ جذب سرمایه‌گذاری‌های کلان در بخش‌های نفت، گاز و پتروشیمی را فراهم می‌آورد، بلکه امکان انتقال تجارت به کانال‌های غیردلاری را نیز باز می‌کند. با کاهش وابستگی به دلار آمریکا، ایران می‌تواند از نوسانات ارزی فرار کند و منابع خود را در قالب ارزهای پایدارتر ذخیره نماید.
جابه‌جایی زنجیره‌های تأمین و ورود به بازارهای نوین
تحریم‌ها و تعرفه‌های بالا باعث شده تا شرکت‌های بین‌المللی به دنبال راه‌حل‌های جایگزین باشند. ایران، با بهره‌گیری از تکنیک‌های نوین لجستیکی، می‌تواند در عرضه کالاهای غیر نفتی نظیر محصولات پتروشیمی، مواد معدنی و کالاهای کشاورزی نقش کلیدی ایفا کند. تغییر جهت صادرات از بازارهای سنتی به شرکای آسیایی و خاورمیانه، زمینه‌ساز ورود ایران به عرصهٔ رقابت جهانی در کالاهای استراتژیک خواهد بود.
اقتصاد مقاومتی و رشد تولید داخلی
تحریم‌های اقتصادی ایران، به رغم فشارها، موجبات رشد اقتصاد مقاومتی را فراهم کرده است. از یک سو، دولت تلاش کرده تا واردات کالاهای لوکس و غیرضروری را محدود کند و از تولید داخلی حمایت نماید؛ از سوی دیگر، این سیاست‌ها موجبات ظهور بسترهای نوآورانه و رشد صنایع خانگی در زمینه‌های داروسازی، کشاورزی و تولیدات صنعتی را فراهم آورده‌اند.
این تغییرات، در بلندمدت، می‌تواند به تقویت جایگاه اقتصادی ایران در سطح منطقه و جهان بیانجامد.
نقش رویکرد نوین در سیاستگذاری اقتصادی
در نهایت، این تغییرات گسترده در عرصهٔ بین‌المللی و منطقه‌ای، ایران را واداشته تا در سیاستگذاری اقتصادی خود نگاهی نو و خلاقانه اتخاذ کند.
استفاده از فرصت‌های ناشی از اختلافات بین قدرت‌های بزرگ، همچون رقابت بین آمریکا و چین، می‌تواند ایران را به یک بازیگر مستقل و موثر در سیستم چندقطبی جهانی تبدیل کند.
در پایان، اگرچه جنگ تجاری و تحریم‌های اقتصادی موجب تحمیل چالش‌هایی بر اقتصاد ایران شده است، اما در همین میان ایران با هوشمندی راهبری، فرصت‌هایی برای احیای جایگاه اقتصادی و تقویت نفوذ منطقه‌ای به دست آورده است.
این تغییر رویکرد، در قالب ترکیبی از تقویت همکاری‌های استراتژیک با شرکای آسیایی، استفاده از تکنیک‌های نوین لجستیکی و افزایش خودکفایی، زمینه‌ساز آینده‌ای است که ایران می‌تواند در آن نه تنها از فشارهای بین‌المللی جان سالم به در برد، بلکه به یک قدرت اقتصادی برجسته در منطقه تبدیل شود.
منبع:
فارس
امیر خیرخواهان