مسعود زندوکیلی از چهره‌های فعال حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات و مدیرعامل هلدینگ فن آوا، در حاشیه نوزدهمین دوره جشنواره ملی فن‌آفرینی شیخ بهایی، به بیان دیدگاه‌های خود درباره کیفیت این جشنواره، نقش آن در ارتقای زیست‌بوم فناوری کشور و الزامات کلیدی برای رشد حوزه‌هایی نظیر هوش مصنوعی پرداخت.
وی در ارزیابی اولیه خود از این رویداد، جشنواره شیخ بهایی را کاربردی‌تر از بسیاری از رویدادهای فناورانه کشور توصیف کرد و گفت: این جشنواره برخلاف بسیاری از همایش‌ها و رویدادهای مشابه، رویکردی عملیاتی، مأموریت‌محور و مبتنی بر نیازهای واقعی اکوسیستم فناوری دارد.
مدیرعامل فن آوا که برای نخستین بار در این جشنواره شرکت کرده بود، با اشاره به حضور کوتاه خود در چند پنل و ارائه تخصصی، اظهار داشت: سطح مباحث مطرح‌شده و مدل‌های پیشنهادی برای همکاری، بیش از انتظار و نسبت به بسیاری از فضاهای رسمی دیگر، قابل‌اتکا و مسئله‌محور بوده است.
وی با تأکید بر نقش چنین جشنواره‌هایی در شکل‌دهی به تعاملات جدی میان شرکت‌های تحقیقاتی، دانش‌بنیان، نهادهای حاکمیتی و سرمایه‌گذاران خصوصی بیان داشت: «این جشنواره می‌تواند به‌درستی نقش واسط را ایفا کند. اگر حمایت ساختاری و مستمر از سوی سیاست‌گذاران و مدیران کشور وجود داشته باشد، می‌توان امیدوار بود که چنین رویدادهایی به بسترهای ماندگار همکاری و سرمایه‌گذاری مشترک در فناوری تبدیل شوند.»
نیاز به نهاد اجرایی برای همراستاسازی ظرفیت‌ها
زندوکیلی با انتقاد از تمرکز صرف بر ستادهای سیاست‌گذار یا نهادهای مقطعی، تصریح کرد: برای به ثمر رسیدن همکاری‌های چندجانبه در حوزه فناوری، وجود یک نهاد اجرایی و دائم برای همراستا کردن ظرفیت‌ها ضروری است.
وی ادامه داد: این نهاد باید قابلیت هدایت، هماهنگی و تسهیل پروژه‌های مشترک بین بخش‌های مختلف دولتی، خصوصی و پژوهشی را داشته باشد.
این فعال عرصه ict افزود:«تنها با هم‌افزایی ظرفیت‌های پراکنده کشور می‌توان به توسعه واقعی رسید. اگر این ظرفیت‌ها در کنار یکدیگر قرار نگیرند و به یک سو جهت داده نشوند، پیشرفت اتفاق نخواهد افتاد. این هماهنگی و همرسانی، وظیفه حاکمیت است.»
سرمایه‌گذاری مشترک؛ راهکاری برای توسعه عمومی خدمات فناورانه
در بخش دیگری از این گفت‌وگو، زندوکیلی از تجربه موفق برخی شرکت‌ها در حوزه سرمایه‌گذاری مشترک یاد کرد و تأکید کرد: مجموعه فن آوا نیز آمادگی سرمایه گذاری در طرح های فناورانه حوزه مرتبط را دارد. به باور وی، سرمایه‌گذاری‌های مشارکتی به افزایش اثربخشی پروژه‌ها، کاهش ریسک و تسریع در ارائه خدمات فناورانه به عموم جامعه منجر می‌شود.
دولت باید تسهیل‌گر باشد، نه مالک
از دیدگاه زندوکیلی، نقش دولت در توسعه فناوری نباید در قالب مالکیت و تصدی‌گری تعریف شود، بلکه باید معطوف به تسهیلگری و ایجاد بسترهای حمایت هوشمندانه باشد. وی با اشاره به تجربه پارک‌های علم و فناوری در واگذاری سهام به نخبگان، این اقدامات را مثبت اما ناکافی دانست و گفت:
« در برنامه های هلدینگ جذب و حمایت از نخبگان و شرکت های دانش بنیان لحاظ و عملیاتی شده است. اما این اقدامات باید ساختاری و سراسری شود. دولت باید مسیرهای واقعی مشارکت نخبگان در زنجیره خلق ارزش را هموار کند.»
فقدان زیرساخت‌های قانونی و مالی در حوزه هوش مصنوعی
زندوکیلی در بخش پایانی صحبت‌های خود با اشاره به چالش‌های ساختاری در حوزه‌هایی چون تأمین مالی، معافیت‌های مالیاتی، و تدوین مقررات هوش مصنوعی، هشدار داد: بدون تدوین قوانین مشخص، شفاف و روزآمد، نه تنها توسعه فناوری دچار وقفه خواهد شد، بلکه ریسک‌های اجتماعی و اخلاقی نیز افزایش می‌یابد.
وی تأکید کرد: کشور برای ورود جدی به عرصه‌هایی چون هوش مصنوعی، نیازمند چارچوب‌های قانونی جامع و راهبردی است و صرف توانمندی علمی یا فنی بدون پشتیبانی حقوقی، نمی‌تواند به تجاری‌سازی مؤثر منجر شود.